Środowisko, ekologia oraz zmiany klimatu to jedne z głównych tematów rozmów, które pojawiają się już nie tylko między ekologami czy też aktywistami, ale równie często są przedmiotem debat polityków, inżynierów, właścicieli firm, inwestorów oraz zwykłych obywateli.
Nie da się ukryć, że zmiany klimatu są odczuwalne dla wszystkich mieszkańców naszej planety i oddziałują na nią samą oraz na jej mieszkańców w negatywny sposób. Jeśli chcemy zadbać o środowisko, zatrzymać zmiany klimatyczne, a co za tym idzie – móc dalej w pełni korzystać z dóbr jakie daje nam nasza planeta, powinniśmy w aktywny sposób wziąć udział w rewolucji klimatycznej, która dzieje się na naszych oczach.
Neutralność klimatyczna – co to właściwie jest?
Rewolucja klimatyczna rozpoczęła się już kilka lat temu, a działania podejmowane w jej zakresie obejmują coraz to szersze dziedziny naszego życia. Już od małego uczono nas tego, w jaki sposób powinniśmy oszczędzać wodę. Następnie nauczyliśmy się segregować śmieci, stosować opakowania biodegradowalne, korzystać z innych niż konwencjonalne źródeł energii oraz ciepła. Okazuje się jednak, że wciąż musimy podejmować nowe działania, aby w pełni zadbać o naszą planetę.
Jednym z bardzo ważnych aspektów, które bezpośrednio przyczynią się do poprawy jakości środowiska, w którym żyjemy, jest właśnie osiągnięcie neutralności klimatycznej. Jak możemy przeczytać na stronie rządowej, neutralność klimatyczna jest to zerowy bilans (równowaga) między gazami cieplarnianymi, które są emitowane do środowiska, a ich pochłanianiem przez glebę, lasy czy zbiorniki wodnej lub też ich składowaniem. Jak ważne jest jak najszybsze osiągnięcie neutralności klimatycznej? Aby uzmysłowić powagę problemu pozwólmy sobie przytoczyć kilka faktów.
Gazy cieplarniane – istotny problem
Jak wskazują dane opublikowane na polskiej stronie rządowej, stężenie gazów cieplarnianych w atmosferze rośnie rok do roku. Jeśli weźmiemy pod uwagę stężenia takich gazów jak metan, dwutlenek węgla oraz podtlenek azotu, to ich stężenie, porównując z czasami sprzed epoki przemysłowej, wzrosło o 262% (w przypadku metanu), 149% (w przypadku dwutlenku węgla) oraz o 123% (w przypadku podtlenku azotu).
Nikt chyba nie zaprzeczy, że ta tendencja wzrostowa jest bardzo niepokojąca i należy podjąć natychmiastowe działania, które pozwolą krajom całego świata osiągnąć neutralność klimatyczną i ochronić naszą planetę przed niezwykle negatywnymi skutkami emisji gazów cieplarnianych.
Do osiągnięcia neutralności klimatycznej przybliżą nas działania podejmowane dwutorowo, a mowa tutaj o:
- działaniach mających na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do atmosfery;
- zastosowaniu systemów, które pozwolą na pochłanianie gazów cieplarnianych lub ich składowanie.
Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych to niezbędny krok do neutralności klimatycznej
Jak wspomniano już w poprzednim akapicie, do osiągnięcia neutralności klimatycznej niezbędne jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Jak można przybliżyć się zatem do osiągnięcia tego celu? Przede wszystkim musimy zrobić wszystko, aby jak najszybciej przestać wykorzystywać energię pochodzącą z paliw kopalnych i zastąpić ją energią produkowaną z odnawialnych źródeł. Mówiąc o OZE (odnawialnych źródłach energii) mamy na myśli oczywiście energię wiatrową, słoneczną, wodną czy też geotermalną.
Nie da się także ukryć, że ogromną zmianą, która pozwoli na pełne osiągnięcie neutralności klimatycznej będzie wprowadzenie energii atomowej, jako głównego źródła energii w naszym kraju. Jednak budowa elektrowni atomowych to w Polsce temat, który nadal budzi ogromne kontrowersje i spotyka się z dużym sprzeciwem ze strony społeczeństwa. Nie ulega jednak wątpliwości, że powinniśmy zwiększyć edukację Polaków w tym zakresie, co pozwoli nam na spełnienie konkretnych założeń i osiągnięcie neutralności klimatycznej.
Składowanie i pochłanianie gazów cieplarnianych – nieodzowny element w walce o neutralność klimatyczną
Do osiągnięcia neutralności klimatycznej niezbędne są nie tylko działania związane z ograniczoną emisją gazów cieplarnianych m.in. poprzez eliminowanie energii pochodzącej z paliw kopalnych, ale i wdrożenie rozwiązań, które pozwolą nam tego typu gazy magazynować lub też pochłaniać. Aby móc efektywnie pochłaniać oraz składować gazy cieplarniane konieczne jest zwiększenie zadrzewienia m.in. poprzez nowe nasadzenia drzew czy też przebudowę istniejących już drzewostanów. Ważna jest także modernizacja rolnictwa, ochrona torfowisk oraz mokradeł – miejsca takie są bowiem bardzo dobrym magazynem dwutlenku węgla i zapobiegają jego emisji do atmosfery.
Wracając do kwestii drzewostanów, należy podkreślić, że drzewa pełnią niezwykle ważną rolę w zapobieganiu emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. Jak się okazuje, jeden metr sześcienny drewna może związać 1 tonę dwutlenku węgla. Takie dane dokładnie pokazują, jak ważną rolę odgrywają lasy w dążeniu do neutralności klimatycznej i jak rozwój gospodarki powinien iść w parze z dbałością o środowisko naturalne.
Neutralność klimatyczna a działania Polski i Unii Europejskiej
„Polityka Energetyczna Polski do 2040 r.” to projekt, który opiera się na trzech głównych filarach:
- wdrożeniu zeroemisyjnego systemu energetycznego;
- sprawiedliwej transformacji energetycznej;
- poprawie jakości powietrza.
Wszystkie te działania mają przybliżyć nasz kraj do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Biorąc jednak pod uwagę zmianę sytuacji światowej, która spowodowana była wojną w Ukrainie – wspomniany projekt opiera się także na czwartym filarze, jakim jest zapewnienie jak najszybszego uniezależnienia polskiej gospodarki energetycznej od paliw kopalnych, które importowane są m.in. z terenu Federacji Rosyjskiej.
Zgodnie z założeniami projektu, zrównoważony rozwój gospodarki Polski ma opierać się przede wszystkim o energię pozyskiwaną z odnawialnych źródeł, w tym także energetykę jądrową, dywersyfikację technologiczną oraz pracę nad zwiększeniem efektywności energetycznej.
Państwa członkowskie Unii Europejskiej chcą wspólnie osiągnąć neutralność klimatyczną
Neutralność klimatyczna to temat, który ważny jest nie tylko dla Polski, ale i dla innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Już w listopadzie 2018 roku pojawił się pierwszy projekt „Czysta planeta dla wszystkich”, którego głównym założeniem było wdrożenie strategii niskoemisyjnej. Następnie Unia Europejska ogłosiła komunikat dotyczący Europejskiego Zielonego Ładu. Tutaj podtrzymano założenia przedstawione w projekcie z 2018 roku, które jasno wskazują, że neutralność klimatyczna UE ma zostać osiągnięta maksymalnie do 2050 roku. W 2021 roku pojawił się natomiast pakiet dokumentów „Fit fot 55”, w którym to dokładnie określono działania mające przyczynić się do redukcji gazów cieplarnianych o 55% w stosunku do poziomu z roku 1990. Cel ten ma zostać zrealizowany do 2030 roku.
Jak zatem widać, neutralność klimatyczna to temat bardzo ważny dla nas wszystkich. Aby ją osiągnąć konieczne jest wdrożenie długofalowych rozwiązań, które pozwolą nam zadbać o naszą planetę, a co za tym idzie, także i o nasze zdrowie.