Ekologiczne źródła energii, instalacje oparte na odnawialnych źródłach energii, domy pasywne, domy zeroenergetyczne, pompa ciepła – to częste tematy rozmów wśród osób, które chcą budować dom jednorodzinny. Nie można zaprzeczyć, że obecnie bardzo ważne jest zastosowanie ekologicznych rozwiązań, które przyczynią się do poprawy stanu środowiska naturalnego, a także naszego zdrowia. Jednym z takich rozwiązań jest właśnie dom zeroenergetyczny. Czym wyróżnia się taki budynek, jakie są jego zalety i czy jest to opłacalna inwestycja? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w poniższym tekście.
Dom zeroenergetyczny – co to jest?
Najważniejszą cechą domu zeroenergetycznego (nazywanego także budynkiem zerowej energii netto) jest to, że odznacza się on zerowym bilansem energetycznym. Oznacza to, że dom ten zużywa dokładnie tyle samo energii, ile produkuje. Co więcej, dom zeroenergetyczny nie zużywa energii pierwotnej. Do jego zasilania nie jest wykorzystywana energia ze znanych wszystkim, konwencjonalnych źródeł takich jak np. gaz ziemny, węgiel brunatny czy ropa naftowa. Skąd zatem budynek ten czerpie swoją energię? Rozwiązaniem jest tutaj zastosowanie systemów opartych na odnawialnych źródłach energii – takich jak np. panele słoneczne oraz pompa ciepła.
W budowie domów zeroenergetycznych wykorzystywane są także inne technologie oraz konstrukcje, które umożliwiają jak najkorzystniejsze zarządzanie energią. Mowa tutaj m.in. o rekuperacji – ogranicza ona do minimum straty ciepła, które mogą zachodzić za pośrednictwem wentylacji. Dodatkowo, w domu zeroenergetycznym szczególną uwagę przykłada się do izolacji termicznej (zapobiega ona nadmiernemu nagrzewaniu i wychładzaniu domów). Obecnie w domach zeroenergetycznych stawia się także na zastosowanie energooszczędnego oświetlenia, urządzeń pobierających minimalną ilość energii oraz inteligentnych systemów zarządzania energią.
Na ten moment domy zeroenergetyczne nie są jeszcze popularne na terenie naszego kraju. Nie da się jednak ukryć, że nieustannie rosnące koszty energii pozyskiwanej z konwencjonalnych źródeł, a także ciągła popularyzacja ekologicznych rozwiązań przyczynią się do tego, że domy zeroenergetyczne staną się niebawem standardem w budownictwie.
Projektowanie domu zeroenergetycznego – na co zwrócić uwagę?
Jeśli zdecydowaliśmy, że nasz przyszły dom będzie budynkiem zeroenergetyczym, to już przy jego projektowaniu, a nawet jeszcze przy wyborze działki pod nasz wymarzony dom, musimy zwrócić uwagę na kilka bardzo ważnych kwestii, które omówiliśmy poniżej.
Bryła budynku
Jednym z bardzo ważnych aspektów przy budowie domu zeroenergetycznego jest wybór jego bryły. Oprócz walorów estetycznych, naszych upodobań i oczekiwań, a także kosztów budowy, wybór odpowiedniej bryły domu jest niezwykle ważny z punktu zarządzania energią.
Jak się okazuje, aby uniknąć mostków termicznych, a co za tym idzie – zadbać o szczelność budynku, powinniśmy postawić na możliwie prostą bryłę naszego domu. Najlepiej byłoby zrezygnować z projektów, które uwzględniają balkony czy też wykusze. Jeśli jednak naszym marzeniem od zawsze był piękny dom z ogromnym balkonem to należy pamiętać o tym, aby przy jego projektowaniu uwzględnić konstrukcję samonośną.
Co więcej, aby zminimalizować straty energii powinniśmy także przemyśleć wybór dachu. W domach zeroenergetycznych poleca się, aby wykorzystywać dachy o konstrukcji dwuspadowej, o kącie nachylenia w zakresie od 30 do 45 stopni.
Usytuowanie budynku i dostęp do światła
Kolejnym aspektem, który jest bardzo ważny w kontekście budowy domu zeroenergetycznego, jest jego usytuowanie. Już wybierając działkę pod budowę naszego wymarzonego domu powinniśmy zwrócić uwagę na takie aspekty jak:
- ukształtowanie terenu;
- dostęp do wód powierzchniowych oraz gruntowych;
- siłę wiatrów, które wieją na danym terenie;
- nasłonecznienie terenu;
- zalesienie działki.
Wszystkie te aspekty będą kluczowymi aspektami przy wyborze instalacji opartych na odnawialnych źródłach energii. Co więcej, dom powinniśmy usytuować na działce w taki sposób, aby jak najdłużej móc korzystać ze światła dziennego. Najlepiej zatem, aby największe przeszklenia w projekcie naszego domu znajdowały się po stronie południowo – zachodniej lub też południowej. Pomieszczenia, w których nie korzystamy zbyt często ze światła dziennego – jak np. pomieszczenia gospodarcze, warto jest umiejscowić po północnej stronie budynku. Nie można zapominać także o osłonięciu domu przed wiatrem – w tym celu warto jest zastosować odpowiednie nasadzenia w przydomowym ogrodzie.
Koszt budowy domu zeroenergetycznego
Dla wszystkich osób, które decydują się na budowę domu, jednym z najważniejszych aspektów jest oczywiście koszt inwestycji. Nieustanne podwyżki materiałów budowlanych nie napawają entuzjazmem i wiele osób musi rozsądnie zarządzać budżetem przeznaczonym na budowę, a niektórzy muszą nawet zweryfikować swoje budowlane plany. Warto zatem wiedzieć, z jakimi kosztami muszą liczyć się osoby, które zdecydują się na budowę domu zeroenergetycznego.
Jak podają źródła branżowe, inwestorzy decydujący się na budowę domu zeroenergetycznego powinni do swojego kosztorysu dodać nawet około 90 tysięcy złotych, w porównaniu z kosztorysem dla tradycyjnego domu. Na tę różnicę składa się między innymi:
Koszt zakupu oraz montażu instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii;
- koszt materiałów ociepleniowych wysokiej klasy;
- koszt drzwi i okien najwyższej jakości.
Pamiętajmy jednak o tym, że w zależności od wybranych producentów, a nawet biorąc pod uwagę różne rejony Polski, budowa takiego domu może wymagać innych nakładów finansowych. Warto jednak wspomnieć, że wciąż dostępne są dofinansowania na zakup m.in. instalacji fotowoltaicznej czy pompy ciepła. Dodatkowo, nie możemy zapominać także o tym, że koszty takiej inwestycji poniesione na jej początkowym etapie, zwrócą się w czasie eksploatacji budynku.
Zalety domu zeroenergetycznego
Główną zaletą domu zeroenegetycznego jest oczywiście to, że budynek taki jest niezwykle ekonomiczny. Wdrożone rozwiązania, zarówno te oparte na odnawialnych źródłach energii, jak i te, które pozwalają praktycznie całkowicie ograniczyć straty energii powodują, że dom zeroenergetyczny jest przyjacielem naszego portfela.
Kolejną, niezwykle ważną zaletą budynku zeroenergetycznego jest jego minimalny wpływ na środowisko. Dom zeroenergetyczny to kluczowy element, który przyczynia się do redukcji emisji dwutlenku węgla, co sprawia, że jest on rozwiązaniem ekologicznym i niezwykle ważnym w dzisiejszym świecie. Co więcej, domy zeroenergetyczne są ważne nie tylko ze względu na środowisko, ale i na nasze zdrowie. Stała temperatura, odpowiednia wilgotność, dobra jakość powietrza – to czynniki, które przyczyniają się do poprawy naszego samopoczucia, minimalizują ryzyko alergii i chorób układu oddechowego, a także poprawiają komfort życia.
Zaletą domu zeroenergetycznego jest także to, że budynek ten jest także bardzo dobrą inwestycją. Niebawem domy zeroenergetyczne staną się niezwykle pożądanymi nieruchomościami, co bez wątpienia, w niedalekiej przyszłości przyczyni się do wzrostu ich cen.
Czy dom zeroenergetyczny ma wady?
Jedną z głównych wad, która jest niezwykle istotna dla wielu inwestorów jest oczywiście wyższy koszt budowy domu zeroenergetycznego, w porównniu do domu standardowego. Jak zostało to wspomniane już wcześniej, różnica może sięgać nawet 90 tysięcy złotych. Nie można jednak zapominać, że koszty te zwrócą się nam podczas eksploatacji budynku między innymi poprzez niższe zużycie energii elektrycznej czy wydajniejsze ogrzewanie pomieszczeń.
Kolejną wadą domu zeroenergetycznego jest fakt, że z uwagi na to iż domy te są nowością na rynku, inwestor musi liczyć się z mniejszą dostępnością niezbędnych materiałów oraz dłuższym czasem oczekiwania na ich dostawę, niż miało to miejsce w przypadku budowy domu tradycyjnego. Należy także pamiętać, że z tych samych powodów także ilość podwykonawców, którzy znają się na budowie i wyposażeniu domu zeroenergetycznego jest jeszcze dość ograniczona w naszym kraju.
Dom zeroenergetyczny a dom pasywny – czy to to samo?
Mogłoby się wydawać, że dom pasywny i dom zeroenergetyczny to tożsame pojęcia. Okazuje się jednak, że odwołują się one do nieco innych budynków. Na czym dokładnie polegają różnice pomiędzy domem zeroenergetycznym a domem pasywnym?
Zadaniem obu rodzajów opisywanych domów jest osiągnięcie wysokiej efektywności energetycznej. Istnieje jednak różnica w sposobie, w jaki oba budynki wykonują to zadanie.
Cechą wyróżniającą dom pasywny jest bardzo niskie zapotrzebowanie na energię pierwotną, która jest wykorzystywana zarówno do ogrzewania, jak i do podgrzewania wody. Dom pasywny jest nakierowany na efektywne wykorzystywanie ciepła jakie generują mieszkańcy takiego domu, urządzenia oraz promienie słoneczne. Bardzo duża szczelność minimalizuje straty ciepła, a zastosowana izolacja termiczna sprawia, że dom pasywny praktycznie nie potrzebuje chłodzenia czy ogrzewania.
W domu zeroenergetycznym sytuacja wygląda nieco inaczej. Budynek ten również nie wykorzystuje tradycyjnych surowców do produkcji energii czy ciepła. Skupia się on jednak na produkcji energii i ciepła z odnawialnych źródeł, a zastosowane technologie minimalizują ich straty, dzięki czemu zużycie energii równe jest jej produkcji, a więc bilans energetyczny wynosi 0.
Jak mogę zmodernizować mój dom?
Nie da się ukryć, że chcąc posiadać dom zeroenergetyczny, najlepszym rozwiązaniem jest wybudowanie go od zera. Niestety, nie każdy z nas ma takie możliwości. Okazuje się jednak, że nawet posiadając już swój dom możemy wprowadzić w nim takie zmiany, które pomogą nam na lepsze zarządzanie energią i w dużym stopniu upodobnią nasz budynek do domu zeroenergetycznego.
Co zatem należy zrobić, aby ograniczyć straty energii w domu? Przede wszystkim warto jest zmodernizować system grzewczy i zastosować pompę ciepła. Aby jeszcze wydajniej zarządzać energią i zmniejszyć koszty eksploatacji można zainwestować także w panele fotowoltaiczne. W tym miejscu warto zaznaczyć, że w wielu gminach można uzyskać dofinansowania na oba wspomniane rozwiązania.
Kolejnymi czynnościami, które powinniśmy wykonać, jeśli chcemy przybliżyć nasz obecny dom do domu zeroenergetycznego jest:
- poprawa izolacji domu;
- wymiana stolarki drzwiowej i okiennej;
- wymiana domowych urządzeń na te o niskim zużyciu energii elektrycznej;
- zastosowanie oświetlenia LED.
Obecnie takie rozwiązania jak przydomowa oczyszczalnia ścieków lub magazynowanie wody deszczowej nie są jeszcze zbyt popularne. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku domów pasywnych i zeroenergetycznych. Jednak nie da się ukryć, że wzrost trendu korzystania z odnawialnych źródeł energii przyczyni się do popularyzacji wspomnianych rozwiązań.
Czy więc dom zeroenergetyczny to rozwiązanie dla nas? Jeśli chcemy ograniczyć zużycie energii pierwotnej, a przy tym myślimy także o inwestycji w pompę ciepła, którą będziemy wykorzystywać m.in. do generowania ciepła potrzebnego do ogrzewania pomieszczeń to powinniśmy zastanowić się nad budową domu zeroenergetycznego i wdrożeniu ekologicznych rozwiązań.